23. Avgust 2020. godine
Politika

Najduže u porodičnom domu ostaju Srbi, Hrvati i Grci dok iz porodičnog gnezda prvi „odleću" mladi Šveđani

Dvoje od troje mladih ljudi u Srbiji živi u svojoj momačkoj ili devojačkoj sobi, nema nikakva primanja, a pred matičara ide tek na pragu tridesetih. Za razliku od njihovih vršnjaka u Evropskoj uniji, koji u proseku napuštaju porodični dom u 26. godini, mladi u Srbiji, Hrvatskoj, Grčkoj i Slovačkoj odlaze od roditelja tek kada zakorače u četvrtu deceniju, pokazuju najnoviji podaci Evrostata. Zvanična statistika Evropskog statističkog biroa svedoči da iz roditeljskog gnezda prvi „odlete" mladi Šveđani - sa 17,8 godina, Danci odlaze u 21. godini, a Finci sa nepune 22 godine. Na početku dvadesetih osamostaljuju se i mladi

u Luksemburgu, Estoniji i Francuskoj, Nemačkoj i Holandiji. Sa roditeljima najduže ostaju mladi u mediteranskim zemljama - u Hrvatskoj se osamostaljuju tek u 32 godini, u Slovačkoj godinu dana ranije, dok mladi Italijani, Maltežani i Španci odlaze od roditelja u tridesetoj. U Portugaliji i Grčkoj porodični dom se u proseku napušta u 29. godini, a zanimljiva polna statistika glasi da gotovo u svim zemljama Evrope mlade žene ranije odlaze od kuće. Razlozi su uglavnom romantične prirode, jer devojke pre mladića staju na ludi kamen. Najveća razlika u polovima je u Rumuniji, u kojoj se devojke osamostaljuju sa 25 godina,

a muškarci čak pet godina kasnije, dok u našoj zemlji neveste bacaju bidermajer u proseku u 31. godini, dok muškarci izlaze pred matičara sa 34,5 godina.

Stefan "đorđević, predstavnik Krovne organizacije mladih Srbije, ističe da veliki broj mladihu našoj zemlji živi sa roditel>ima, jer ne postoje mehanizmi za njihovo osamostaljivanje. Citirajući podatke iz najnovijeg „Alternativnog izveštaja o položaju i potrebama mladih u Republici Srbiji", on upozorava da dve trećine mladih u Srbiji živi kod roditelja, više od šezdeset odsto njih nema nikakva primanja, a čak 87 odsto nije u braku.

- Podaci govore da samo devet odsto mladih u našoj zemlji živi u svom stanu, čak 64 odsto njih živi sa roditeljima, sedam odsto živi u studentskom ili učeničkom domu, dok petina iznajmljuje stan. Ta statistika je godinama nepromenjena i osnovni je razlog zbog kojeg veliki broj mladih svoju budućnost vidi izvan granica ove zemlje. Većina mladih osoba u Srbiji nema nikakva primanja, a oni koji zarađuju uglavnom imaju minimalne zarade, jer na tržištu radne snage najveća potražnja vlada za manuelnim poslovima, koji su manje plaćeni. Da biste podigli stambeni kredit i počeli samostalan život neophodno je da imate ugovor o radu na neodređeno vreme, a najveći broj mladih radi na „crno" ili je angažovan na privremenopovremenim poslovima. I oni koji imaju privilegiju da žive u svom stanu, tu nekretninu su uglavnom nasledili od roditelja - u promilima se izražava broj mladih koji su krov nad glavom sami zaradili - navodi naš sagovornik.

Stefan Đorđević dodaje da mnogi posle mature ili diplomiranja, što će reći po izlasku iz obrazovnog sistema ulaze na tržište rada na kome nema potražnje za njihovim znanjem ili diplomom. Ne čudi zato da čak 62 odsto mladih ne radi u struci, što dovoljno govori o neusklađenosti tržišta rada sa obrazovnim sistemom

i lošoj profesionalnoj orijentaciji. Iako je najveći broj njih spreman da se odrekne svojih profesionalnih snova i prekvalifikuje se, kako bi došao do svoje „korice hleba", poražavajuće je da do posla najteže dolaze mladi sa fakultetskom diplomom, a najlakše oni koji imaju srednju stručnu školu. Ako se ima

na umu da više od 60 odsto mladih završava društvene fakultete, sa kojima je posao moguće naći uglavnom u državnoj službi a u kojoj godinama važi zabrana zapošljavanja, jasno je zbog čega je tako visoka stopa nezaposlenosti među mladima.

Sociolozi objašnjavaju da Srbija pripada takozvanom mediteranskom krugu zemalja u kojima se neguju snažne porodične veze i u kojima je uobičajeno da se roditeljski dom napušta tek kada se stupi u brak. I dok mladi u zapadnoj Evropi samostalni život počinju odmah po završetku obrazovanja, kod nas veoma mali broj njih živi samo pre ulaska u brak - uobičajeno je da se iz poro- dice porekla samo prelazi u sekun- darnu porodicu, a „preskače" epizoda zvana samostalni život. Izuzetak su akademci koji odlaze iz svog grada zbog studiranja u velikim univerzitetskim centrima.

Rezultati studije „Mladi - naša sadašnjost" Instituta za sociološka istraživanja Filozofskog fakulteta u Beogradu govore da čak dve trećine mladih između 19 i 35 godina spada u kategoriju izdržavanih osoba, koju finansijski pomažu roČ ditelji. Ovo istraživanje je pokaza1lo da tek svaka sedma osoba živi samostalno, odnosno sa prijateljima i rođacima, dok studira u drugom gradu. U roditeljskom domu živi čak dve trećine mladih između 24 i 25 godina, polovina mladih od 29 i 30 godina i trećina onih između 34 i 35 godina. Ako imamo na umu socijalne markere odraslosti, može se zaključiti da skoro polovina mladih od 19 do 25 godina nije završila obrazovanje, živi sa roditeljima, nije u braku i nije finansijski nezavisna.

Antrfile:

Autor: KATARINA DJORĐEVIĆ

01. Jun 2023. godine

29. Maj 2023. godine

25. Maj 2023. godine