|
|
|
„HAJDEMO TAMO GDE SE PALI LULA“ 26. Mart 2018. godine
Alo!KAKO SU BEOGRADSKE OPŠTINE DOBILE IME - PALILUL A
Beogradske opštine danas su toliko velike da neke od njih imaju i više od 100.000 stanovnika.
Ipak, mnogima je nepoznato kada su nastale, po čemu su dobile ime koje danas nose i čime su se ljudi u tom periodu bavili. Zato smo i pokrenuli serijal „Kako su opštine u prestonici dobile ime“, a ovoga puta pišemo o najvećoj - Paliluli.
Postoje razna predanja o poreklu imena ove gradske opštine. Najpoznatija verzija među sugrađanima jeste da je Palilula ime dobila za vreme turskog carstva, kada je u gradu bilo zabranjeno pušenje, kao i bilo kakva upotreba duvana na ulicama zbog opasnosti od požara.
Pušači su zato morali da napuste zidine grada kako bi palili lule i uživali u duvanskom dimu.
Turistički vodič Ljubiša Đorđev smatra da je ova verzija delimično tačna.
Sredinom 19. veka izbio je veliki požar u beogradskoj varoši. Vatru je prouzrokovala lula bačena na krov kuće. Plamena stihija se razbuktala, zahvatila veliki deo grada i skoro ga sravnila sa zemljom. Zato je knez Miloš Obrenović zabranio pušenje u varoši. Ko je želeo da zapali, morao je da ide izvan zidina - priča Đorđev i dodaje da je Palilula nekada bila selo pored beogradske varoši čiji su stanovnici snabdevali Beograđane poljoprivrednim proizvodima, pre svega voćem i povrćem.
U nekim predanjima iz 1840.
godine ističe se da je na jednoj tabli izvan grada bila nacrtana lula koja je obeležavala slobodnu zonu pušenja.
Mnogi zato veruju da se iz običnog komšijskog poziva „hajdemo tamo gde se pali lula” izrodio naziv današnje opštine Palilula.
S druge strane, početkom 19.
veka bio je običaj da se delovima grada daje ime na osnovu najzastupljenijih zanata u njima. Prema istorijskim podacima, najrasprostranjeniji zanat na prostoru današnje Palilule bio je grnčarski, a glina se vadila iz majdana na prostoru Karaburme, Velikog i Milić brda. Tada se grnčarija pekla u pećima koje su se zbog oblika i dimnjaka nazivale lule. Tezu potvrđuje duga opekarska i ciglarska delatnost na Paliluli, a možda i najbolji primer su ugašene peći za pečenje cigle u krugu IGM „Trudbenik“ na Slanačkom putu.
Inače, ime Palilula pominje se prvi put u 19. veku i odnosi se na „selo smešteno na četvrt sata hoda“ od grada opasanog šancem. Kao beogradska opština postoji od 1956. Danas se rasprostire na površini od 44.661 hektar i to je čini najvećom beogradskom opštinom. Prema popisu iz aprila 2011. godine, na teritoriji Palilule živi 173.521 stanovnik, što je čini četvrtom po broju stanovnika među 17 opština u Beogradu.
Opština ima svoj grb i slavu Markovdan, koju obeležava 8. maja.
Antrfile:
Graniči se sa pet opština
Palilula danas spade u centralne gradske opštine, a specifična je i po tome što se graniči sa čak pet drugih opština: Zvezdarom, Vračarom, Starim gradom, Zemunom i Grockom. Ona se takođe razlikuje od ostalih opština po tome što se sastoji od tri celine - gradske, prigradske i seoske.
Čine je područja katastarskih opština: Palilula, Višnjica, Veliko Selo, Slanci, Krnjača, Borča, Besni Fok, Kovilovo, Ovča, Komareva humka i Lepušnica.
Karaburma - crni obruč
Karaburma je turska reč koja u prevodu na srpski znači „crni prsten“, (kara kao crni i burma kao obruč). Jedna od teorija je da su joj Turci dali takvo ime jer su imali teškoća da probiju odbranu Srba. Interesantno je da je na st arim osmanlijskim i austrijskim kartama taj deo opštine Palilula imenovan kao Kajaburun, što na turskom znači „stenoviti rt“. Smatra se da se to odnosi na rt koji se spuštao do Dunava.
Autor: IVANA MIŠIĆ
|
|
Arhiva vesti
|
